O nas
Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii nr 1 w Łomiankach. To my. Przynajmniej nominalnie. Tak się nazywamy, bo jakoś nazywać się trzeba, jednakże to, co tutaj na gruncie wychowawczym i edukacyjnym robimy, a właściwie wyprawiamy, dalece wykracza poza proste kategoryzacje. Równie dobrze można o nas mówić Ambasada Zrealizowanego Celu, Instytut Mocnej Strony, Centrum Zmiany Na Lepsze albo Zakład Przetwórstwa i Obróbki Zasobów Własnych. Sukces nasz, a przede wszystkim naszych dzieci, jak widać, nie tylko ma wielu ojców, ale również wiele imion. Żadne z nich jednak nie oddaje istoty. Słowa kłamią. Nasze dziewczęta i nasi chłopcy czasem też, ale ich twarze, reakcje i uczucia zawsze są szczere i to właśnie w nich z uwagą poszukujemy potwierdzenia dla wartości tego, co robimy. I potwierdzenie to znajdujemy.
Nasz zespół składa się z nauczycieli, wychowawców, psychologów, pedagogów szkolnych, pedagogów terapeutycznych, pedagogów resocjalizacji, socjoterapeutów i terapeutów rodzinnych. Działamy kompleksowo, bo wierzymy, że tylko praca we wszystkich sferach funkcjonowania dziecka przynosi trwałe rezultaty i tworzy warunki sprzyjające zmianie. Orbita naszych oddziaływań nie ogranicza się jedynie do szkoły i internatu, ale dbamy również o poprawę relacji w obrębie środowiska rodzinnego, prowadząc terapię oraz warsztaty dla rodziców. Pracujemy z dziećmi taszczącymi za sobą spory bagaż doświadczeń szkolnych, rodzinnych i życiowych. Doświadczeń na ogół trudnych, a niejednokrotnie traumatycznych. Obcowanie z tak delikatną materią obliguje każdego członka zespołu do nieustannego i żywego zainteresowania sferą emocjonalną dziecka, wrażliwości, empatii, ale także do wychodzenia poza schematy, poszukiwania nowych rozwiązań. Jednym z nich, stanowiącym obecnie filar naszej placówki, jest idea oceniania kształtującego wykorzystywana zarówno w praktyce szkolnej, jak i wychowawczej. My nie uczymy dzieci. My uczymy się wraz z dziećmi i od dzieci oraz sprawiamy, że dzieci uczą się same od siebie. Podstawą ewaluacji postępów czynionych w nauce nie jest u nas ocena sumująca, która wspiera i legitymizuje system oparty na zasadzie zakuć, zdać, zapomnieć, lecz rzetelnie i uczciwie sformułowana informacja zwrotna, precyzyjnie określająca stopień opanowania materiału, wskazująca ewentualne niedociągnięcia oraz nadająca kierunek dalszej nauce. Próżno szukać u nas nauczycieli i wychowawców przemawiających ex cathedra, karcących spojrzeniem czy wypytujących przy tablicy o końcówki fleksyjne. Jest za to sporo pasjonatów swoich dziedzin, którzy otwierają głowy, a nie dzienniczki uwag. Budzą ciekawość, a nie lęk. Organizują proces dydaktyczny i wychowawczy w taki sposób, aby wychowanek odczuwał w związku z nim radość i satysfakcję. Którzy motywują, dopingują i umacniają w poczuciu własnej wartości.
Jesteśmy młodą, ale ambitną placówką z wizją i już stosunkowo ugruntowaną pozycją w swoim regionie. Cechuje nas otwartość, poczucie misji i gotowość do podejmowania nowych wyzwań. Nasz udział w projekcie Wychować Człowieka Mądrego znakomicie wpisał się w klimat miejsca, stwarzając na styku świata dzieci i dorosłych kolejną płaszczyznę sprzyjającą autentycznemu spotkaniu, partnerskiemu dialogowi i budowaniu więzi.
ZAŁOŻENIA STATUTOWE I PROGRAMOWE
Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii nr 1 w Łomiankach, w skład którego wchodzą Szkoła Podstawowa Specjalna i Liceum Ogólnokształcące Specjalne, jest niepubliczną placówką oświatową przeznaczoną dla dziewcząt i chłopców w wieku 10-21 lat, którzy z powodu zaburzeń rozwojowych, trudności w uczeniu się i zaburzeń w funkcjonowaniu społecznym są zagrożeni niedostosowaniem społecznym i wymagają stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania oraz socjoterapii. Fundamentem naszej pracy z młodzieżą jest terapia rodzinna. Wierzymy, że jedynie współpraca ze środowiskiem rodzinnym wychowanków, starannie zaplanowana i prowadzona przez najlepszych specjalistów, może przynieść najlepsze efekty.
Do głównych zadań naszego ośrodka należy eliminowanie przyczyn i przejawów zaburzeń zachowania, przygotowanie wychowanków do życia zgodnego z obowiązującymi normami społecznymi i prawnymi oraz udoskonalanie relacji w środowisku rodzinnym wychowanków.
1. Założenia pracy z młodzieżą w Młodzieżowym Ośrodku Socjoterapii nr 1 w Łomiankach:
Socjoterapia jest bezpośrednią formą pomocy adresowaną zwykle do dzieci z zaburzeniami zachowania i przyjmującą postać procesu, który służy realizacji celów terapeutycznych, edukacyjnych i rozwojowych. Zapełnia on lukę w sposobach udzielania pomocy psychologicznej dzieciom i młodzieży z objawami nieprzystosowania społecznego, dzieciom wychowującym się w rodzinach problemowych czy dzieciom zachowującym się kłopotliwie. Socjoterapia wykorzystywana jest w szkołach w ramach działań profilaktycznych w naturalnym środowisku wychowawczym.
Istotne w procesie socjoterapii są: formy aktywności uczestników zajęć, kontakt terapeutyczny, grupa będąca przedmiotem i podmiotem zmiany korekcyjnej, charakter zaburzenia osób, do których proces socjoterapeutyczny jest adresowany.
Socjoterapia ukierunkowana jest na eliminowanie lub na zmniejszenie poziomu zaburzeń, zwłaszcza zaburzeń zachowania, nadpobudliwości i zahamowania, niektórych zaburzeń emocjonalnych u dzieci i młodzieży. Zaburzenia te zakłócają proces socjalizacji, utrudniają rozwój osobisty i społeczny, powodują i intensyfikują trudności szkolne.
U podłoża znacznej grupy zaburzeń przejawiających się często zachowaniami nieakceptowanymi społecznie tkwią zwykle czynniki środowiskowe. Część dzieci z problemami pochodzi z rodzin, w których wzajemne stosunki między dzieckiem a rodzicami są niepomyślne, występuje problem uzależnienia lub przestępczości, a także psychologiczne albo społeczne nieprzystosowanie rodziców, często sprzężone z osobistymi kłopotami i niedokształconymi mechanizmami funkcjonowania społecznego. Bywa też tak, że symptomy nieprzystosowania społecznego wśród młodzieży są odpowiedzią na znamienne dla naszych czasów tempo życia, między innymi rytm pracy rodziców i wynikający z tego brak dostatecznej ilości czasu dla dziecka.
Niekorzystne warunki wychowawcze wpływają na przebieg rozwoju osobistego i społecznego dzieci oraz na rozumienie problemów i otaczającej dziecko rzeczywistości. Dlatego też zadaniem socjoterapii jest wspomaganie dzieci w rozwoju i pojmowaniu rzeczywistości.
2. Kierunki pracy socjoterapeutycznej w Młodzieżowym Ośrodku Socjoterapii nr 1 w Łomiankach:
Zajęcia socjoterapeutyczne ukierunkowane są na realizację celów terapeutycznych, edukacyjnych i rozwojowych.
CELE TERAPEUTYCZNE – wychodzimy z założenia, iż trudne zachowania u dzieci i młodzieży mają swoje tło psychiczne. Towarzyszą im zwykle przykre emocje, jak lęk, poczucie winy, niepokój, poczucie krzywdy, gniew, złość, osamotnienie itp. oraz określone sądy poznawcze na temat własnej osoby, innych ludzi i wobec świata. Przyjmujemy, że są one wynikiem doznawanych w przeszłości lub aktualnie trudnych stanów emocjonalnych, z którymi nie mogło lub nie może sobie dziecko poradzić.
Terapeutyczny charakter postępowania polega na organizowaniu takich sytuacji społecznych, które:
dostarczą wychowankom MOS doświadczeń korekcyjnych przeciwstawnych do treści doświadczeń urazowych,
sprzyjać będą odreagowaniu napięć emocjonalnych,
posłużą aktywnemu uczeniu się nowych umiejętności, sposobów zachowania.
CELE EDUKACYJNE – wspomagają proces nabywania wiedzy o sobie samym i o innych ludziach oraz proces rozumienia świata, a także ukierunkowują zmiany zachowań tak, by mogły one chronić dziecko przed kolejnymi urazami psychicznymi. Mogą obejmować poznawanie przez grupę dzieci różnorodnych zagadnień, które pozwolą im sprawniej funkcjonować społecznie i radzić sobie z różnymi problemami, np. uczenie się rozpoznawania emocji, poznawanie mechanizmów uzależnień, uczenie się pełnienia określonych ról, uczenie się rozwiązywania konfliktów, poznawanie swoich mocnych i słabych stron itp.
CELE ROZWOJOWE – są zależne od wieku uczestników. W każdej fazie życia dominują określone potrzeby dziecka, których zaspokojenie odgrywa istotną rolę w procesie rozwoju. Projektowanie zajęć socjoterapeutycznych uwzględnia więc zaspokajanie podstawowych dla danego wieku potrzeb uczestników oraz podejmowanie zagadnień ważnych dla określonej grupy wiekowej. Program może być skonstruowany wokół takich zagadnień jak rodzina, autoprezentacja, ulubione zabawy, przyjaźń, miłość, czas wolny, własne aspiracje itp.
3. Struktura zajęć socjoterapeutycznych w Młodzieżowym Ośrodku Socjoterapii nr 1 w Łomiankach:
Zajęcia socjoterapeutyczne mają charakter ustrukturalizowanego procesu grupowego, na który składają się odpowiednio dobrane gry, zabawy i ćwiczenia oraz treści wynikające z codzienności właściwie wykorzystywane. Proces i jego elementy zawsze mają swój cel szczegółowy podporządkowany celowi ogólnemu oraz propozycje aktywności sprzyjające osiągnięciu założonych celów.
Cały proces i każde spotkanie tworzą dynamiczną całość, na którą składają się określone etapy pracy z grupą:
etap powstawania grupy,
etap pracy z grupą polegający na realizacji celów terapeutycznych, edukacyjnych i rozwojowych,
etap pracy z grupą kończący jej funkcjonowanie (ocena efektów – praca zespołu psychologiczno-pedagogicznego i terapeutycznego).
4. Cele i treści programu socjoterapii w Młodzieżowym Ośrodku Socjoterapii nr 1 w Łomiankach:
Celem nadrzędnym programu socjoterapii jest kształtowanie osobowości oraz wspieranie i stymulowanie rozwoju społecznego dzieci przejawiających zaburzenia w zachowaniu. Wywieranie na nie takiego wpływu, by umiały współżyć z ludźmi, by radziły sobie z rozwiązywaniem problemów bez nadmiernego napięcia emocjonalnego oraz by umiały wybrać to, co jest dla nich zdrowe, co im nie szkodzi.
Cele programu:
- poprawa społecznego i emocjonalnego funkcjonowanie dzieci i kształtowanie nowych umiejętności społecznych,
- nauka wychodzenia z ról niekorzystnych dla dzieci,
- nauka rozpoznawania i wyrażania emocji,
- stworzenie możliwości odreagowania napięć oraz wyzwalania emocji,
- rozwijanie zdolności akceptacji siebie i innych oraz empatii,
- poznawanie przez dzieci swoich mocnych stron, budowanie pozytywnego obrazu siebie,
- nabycie umiejętności rozwiązywania konfliktów,
- rozwijanie asertywności, uczenie się mówienia „nie”,
- nauka spostrzegania zagrożeń, redukcja zachowań ryzykownych,
- nauka umiejętności organizowania i planowania czasu wolnego,
- poznanie przez dzieci metod radzenia sobie ze stresem,
- nawiązywanie współpracy z rodzicami dzieci, z pedagogiem, nauczycielami oraz innymi instytucjami ze szczególnym uwzględnieniem pomocy rodzicom we wspieraniu dzieci w rozwoju społecznym i emocjonalnym.
Treści programowe:
- Integracja,
- Poznajemy siebie i innych,
- Budowanie pozytywnej samooceny,
- Moi najbliżsi – rodzina,
- Nasze uczucia,
- Asertywność,
- Skuteczna komunikacja,
- Rozwiązywanie konfliktów,
- Radzenie sobie ze stresem,
- Profilaktyka uzależnień.
5. Rekrutacja uczestników zajęć
Rekrutacja uczestników na zajęcia socjoterapeutyczne dokonywana jest na podstawie:
- analizy dokumentów, m.in. badań psychologiczno-pedagogicznych i lekarskich wykonanych przez PPP i jej zaleceń,
- obserwacji własnej dziecka,
- rozmów indywidualnych z rodzicami, opiekunami oddziałów i dziećmi,
- w porozumieniu z pedagogiem szkolnym i zespołem terapeutycznym.
6. Kryteria doboru uczestników do grup
Kryterium doboru uczestników zajęć socjoterapeutycznych do poszczególnych grup stanowić będzie:
- rodzaj przejawianego zaburzenia w zachowaniu,
- stopień zaburzeń emocjonalnych,
- funkcjonowanie w oddziale szkolnym, grupie wychowawczej,
- sytuacja rodzinna,
- wiek dziecka.
7. Założone efekty osiągnięć
- zdobycie przez dzieci pozytywnych doświadczeń w grupie,
- zintegrowanie uczestników, wytworzenie poczucia wspólnotowości,
- stworzenie możliwości odreagowania emocji i napięć,
- zdobycie przez dzieci umiejętności społecznych, tj.: autoprezentacji, nawiązywania kontaktów, empatii, mówienia „nie”, wyrażania własnego zdania, zdolności wykorzystania swoich mocnych stron, rozumienia i nazywania przeżywanych uczuć, konstruktywnego radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych,
- zdobycie wiedzy z zakresu profilaktyki uzależnień,
- nawiązanie ścisłej i rozwijającej się współpracy z rodzicami w celu poprawy wglądu w potrzeby i mocne strony dzieci oraz umocnienia więzi między nimi i rodzicami.